Skręcenie stawu skokowego następuje w większości wypadków w wyniku urazu supinacyjnego (podwinięcia stopy). Dochodzi do uszkodzenia więzadeł stabilizujących stopę do kostki bocznej.

Skręcenie stawu skokowego - Przyczyny

Zdrowy staw skokowy jest stabilizowany przez elementy bierne – więzadła i elementy czynne – mięśnie. Połączenie funkcji tych dwóch stabilizatorów powoduje, że nie skręcamy kostki przy każdym kroku. W momencie urazu supinacyjnego staw wykonuje niefizjologiczny, nadmierny zakres ruchu i dochodzi do uszkodzenia, zerwania więzadeł – jest to skutkiem nadmiernego przemieszczenia się kości stawu skokowego względem siebie.

Skręcenie stawu skokowego - Rodzaje

Skręcenie stawu skokowego występuje także pod innymi nazwami: Skręcenie kostki, Skręcona kostka, Skręcenie stawu skokowego, Zwichnięcie kostki, Zwichnięta kostka, Uszkodzenie ATFL, ATFL więzadło, Uszkodzenie ATFL stawu skokowego, Całkowite zerwanie ATFL, Uszkodzenie ATFL III stopniaž, ATFL rekonstrukcja, Zerwanie torebki stawu skokowego.

Skręcenie stawu skokowego - Objawy

Po skręceniu szybko pojawia się ból i obrzęk wokół kostki bocznej. Nawet jeśli początkowo staw funkcjonował dobrze, to po kilku godzinach objawy mogą uniemożliwiać stawanie na nodze.

Skręcenie stawu skokowego - Diagnostyka

Konieczne i podstawowe jest badanie kliniczne wykonane przez lekarza. Następnie, w przypadkach podejrzanych o złamanie, wykonuje się badanie radiologiczne. Stopień uszkodzenia więzadeł ocenia się w badaniu ultrasonograficznym lub w rezonansie magnetycznym.

Skręcenie stawu skokowego - Leczenie

Podstawowym sposobem leczenia skręceń stawu skokowego jest leczenie nieoperacyjne – zastosowanie odpowiedniego unieruchomienia i rehabilitacji nacelowanej na zapobieganie kolejnym skręceniom. W niektórych przypadkach – np. sport zawodowy – preferowane jest wczesne leczenie operacyjne – tą decyzję podejmuje ortopeda razem z pacjentem.

Skręcenie stawu skokowego - Powikłania

Podstawowym problemem wynikającym ze skręceń stawu skokowego jest rozwój przewlekłej niestabilności – skłonności do skręceń. Skręcenie może być także źródłem wielu innych, rzadszych problemów. W takich sytuacjach doświadczony lekarz lub fizjoterapeuta widzi, że postęp gojenia nie jest prawidłowy. Jeśli dolegliwości po skręceniu trwają zbyt długo – trzeba udać się do ortopedy zajmującego się problemami stopy i stawu skokowego.

Skręcenie stawu skokowego - Profilaktyka

W sportach, gdzie do skręceń dochodzi często – np. koszykówka – trenerzy wdrażają dedykowane programy ćwiczeń zapobiegające skręceniom. Sportowcy amatorzy powinni nauczyć się takiego programu ćwiczeń do codziennego stosowania – po instrukcje najlepiej udać się do fizjoterapeuty.

Konieczne jest staranne leczenie skręceń stawu skokowego – odpowiednie zabezpieczenie stawu i odpowiednia fizjoterapia. Większość niestabilności stawu skokowego rozwija się na bazie niedoleczonych skręceń.

Skręcenie stawu skokowego - FAQ

Kiedy można uprawiać sport po skręceniu stawu skokowego?

Skręcenie stawu skokowego jest uznawane za błahy uraz, ale wyłączenie ze sportu może trwać nawet 3-6 miesięcy.

Po czym poznać że kostka jest skręcona?

Skręcenie jest prawie zawsze skutkiem urazu supinacyjnego. Uraz supinacyjny to taki, kiedy kostka boczna zbliża się do podłoża, a podeszwa stopy obraca się do wewnątrz. Jeśli po takim urazie pojawia się obrzęk wokół kostki bocznej (zewnętrznej) i ból, to najprawdopodobniej mamy do czynienia ze skręceniem.

Skręcenie kostki - kiedy do lekarza?

W przypadku większych urazów trzeba zobaczyć się z lekarzem. Oczywiście nie zawsze łatwo ocenić który uraz jest „większy”. Do stwierdzenia, kiedy skręcenie jest poważne służą czerwone flagi. Jakie są czerwone flagi przy skręceniu kostki? Po pierwsze problem z obciążaniem kończyny – jeśli na nodze nie da się stanąć – trzeba do lekarza. Uszkodzenie więzadeł lub złamanie często czuć lub słychać – jeśli w trakcie urazu coś wyraźnie „strzeliło” – trzeba do lekarza. W przypadku poważnych uszkodzeń częsty jest duży krwiak – oczywiście ocena, co jest dużym krwiakiem, również wymaga doświadczenia. Jeśli urazowi towarzyszy duży krwiak – trzeba do lekarza.

Ostatecznie – i to ważne – nawet jeśli początkowo nie decydowałeś/aś się na konsultację, ale po kilku dniach stan kończyny wyraźnie się nie poprawia – trzeba do lekarza. Wiele poważnych urazów może początkowo wyglądać jak niewinne skręcenie.

Czy skręcenie kostki widać na RTG?

Generalnie nie. Skręcenie to uszkodzenie więzadeł, a więc tkanek miękkich. Uszkodzeń tkanek miękkich nie widać w badaniu RTG. Są natomiast widoczne w badaniu USG (ultrasonograficznym).

Po co w takim razie po skręceniu wykonuje się badanie RTG? Dla wykluczenia ewentualnego złamania – czyli uszkodzenia tkanki kostnej.

Jak sprawdzić czy kostka jest skręcona?

Do oceny skręcenia stawu skokowego potrzebne jest badanie lekarskie. Lekarz ocenia czy potrzebne jest badanie RTG. W takich przypadkach w trakcie wizyty oceniam więzadła w badaniu ultrasonograficznym (USG).

Czy przy skręceniu kostki trzeba iść do lekarza?

Generalnie tak. Mniejsze skręcenia można z powodzeniem leczyć w domu, ale… najpierw trzeba mieć pewność, że to jest mniejsze skręcenie. W swojej praktyce widziałem już złamania, a nawet zerwania ścięgna Achillesa, które początkowo wyglądały jak skręcenia.

Czy można chodzić przy skręceniu kostki?

Tak, po skręceniu stawu skokowego powinno dać się obciążać kończynę. Jeśli kończyny nie da się obciążać – to może nie być skręcenie! Trzeba do lekarza.

ATFL - co to? CFL – co to?

Do kostki bocznej przyczepiają się trzy więzadła:

  • ATFL – anterior talfibular ligement, czyli więzadło strzałkowo-skokowe przednie
  • CFL – calcaneofibular ligement, czyli więzadło strzałkowo-piętowe
  • PTFL – posterior talfibular ligement, czyli więzadło strzałkowo-skokowe tylne
  • Najczęściej przy skręceniu uszkodzeniu ulega ATFL a najrzadziej PTFL.

Domowe sposoby na skręcenie kostki - Co robić po skręceniu kostki?

Domowymi sposobami można leczyć małe skręcenia.

Rozpocznij od protokołu RICE – Rest Ice Compression Elevation.

Przez pierwszych kilka dni ograniczaj używanie kończyny, dłuższe chodzenie, sport.

Stosuj zimne okłady – pozwolą ograniczyć narastanie obrzęku.

Następne w kolejności jest zastosowanie kompresji. Na przykład przez zastosowanie bandaża elastycznego czy ortezy.

Ostatnia jest elewacja. Trzymaj kończynę ze stopą uniesioną powyżej wysokości miednicy do czasu aż obrzęk nie będzie się zmniejszał – najlepiej kilka dni.

Całkowite zerwanie ATFL, zerwanie więzadła ATFL

Skręcenie kostki to uszkodzenie więzadeł stawu skokowego. Spośród więzadeł stawu skokowego najczęściej uszkadza się więzadło strzałkowo-skokowe przednie, czyli ATFL. Rozpoznanie „zerwanie więzadła ATFL” oznacza więc to samo co skręcenie. Jeśli w opisie badania USG stwierdzono „zerwanie więzadła ATFL” to oznacza w potocznym języku skręconą kostkę czy „zerwaną torebkę”.Jeśli widzę w gabinecie pacjenta po skręceniu, a w badaniu USG ATFL nie jest uszkodzone – wtedy sytuacja wymaga dokładnego wyjaśnienia. Taka sytuacja może oznaczać, że mamy do czynienia z jednym z wielu uszkodzeń, które mogą początkowo wyglądać jak skręcenie, a ostatecznie okażą się na przykład złamaniem. Ta pułapka diagnostyczna odpowiada za wiele skręceń, które „nie chcą się leczyć”.

Uszkodzenie ATFL III stopnia

Tradycyjnie rozpoznajemy trzy stopnie uszkodzenia więzadeł:

  • I stopień – uszkodzenie więzadła bez wydłużenia - naciągnięcie
  • II stopień – uszkodzenie z częściowym wydłużeniem
  • III stopień – uszkodzenie całkowite - zerwanie

Ale… Jak zwykle w ortopedii diabeł tkwi w szczegółach. Uszkodzenia I stopnia są bardzo częste – to tak zwane naciągnięcia stawu skokowego. Następne – uszkodzenia II stopnia są rzadkie – rzadko kiedy siła jest dokładnie tak wyważona, żeby więzadło rozciągnąć ale nie zerwać całkowicie.

Przy uszkodzeniach III stopnia sytuacja robi się bardziej skomplikowana. Uszkodzenie całkowite (czyli III stopnia ATFL) może być zerwaniem więzadła w jego środkowej części, może być oderwanie przyczepu do kości strzałkowej (najczęstsze) albo od kości skokowej. Występują uszkodzenia awulsyjne – czyli oderwania więzadła wraz z przyczepem kostnym. W takiej sytuacji więzadło tak mocno pociąga za przyczep kostny, że dochodzi do oderwania kawałka kości – po polsku najlepiej pasuje słowo „odłamanie”. W uszkodzeniu awulsyjnym więzadło często nie jest uszkodzone (tak, dokładnie, to skomplikowane). To trochę jak z linką zakotwiczoną w ścianie – jeśli wyrwało się zakotwiczenie, to linka zazwyczaj nie będzie uszkodzona.

Uszkodzenie ATFL leczenie

Uszkodzenie ATFL leczenie Uszkodzenie ATFL oznacza w przybliżeniu to samo co skręcenie kostki. Czyli leczy się je tak jak skręcenie kostki – spójrz poniżej.

Czy naderwane więzadło stawu skokowego się zrasta?

Odpowiedź brzmi: tak – więzadła stawu skokowego goją się. I oczywiście natychmiast pojawia się: ale… gojenie więzadeł wymaga kilku-kilkunastu tygodni. W tym czasie trzeba je chronić przed ponownym uszkodzeniem, rozciągnięciem. Dlatego w leczeniu nieoperacyjnym stosuje się ortezy i odpowiednio dobraną fizjoterapię. Przy odpowiednio prowadzonym leczeniu zachowawczym większość pacjentów, którzy nie są sportowcami, uzyskuje bardzo dobry wynik.

Jak leczę skręcenie kostki?

Jak zwykle w ortopedii nie ma jednej odpowiedzi. Zaplanowanie leczenia wymaga w pierwszej kolejności postawienia pełnego rozpoznania.

Po pierwsze wywiad: dla zaplanowania leczenia istotne są szczegóły dotyczące urazu (jak to się stało). Szalenie ważny jest rodzaj uprawianego sportu, rodzaj wykonywanej pracy.

Następnym etapem jest badanie. Pierwsze jest badanie kliniczne, na tej podstawie decyduję czy wykonywać RTG. Prawie zawsze potrzebne jest badanie USG. Dzięki aparatowi USG w gabinecie możliwa jest szybka ocena uszkodzeń więzadłowych. To bardzo ważny etap – nie każdy uraz, który wygląda jak skręcenie, rzeczywiście jest skręceniem. Doświadczony ortopeda wychwyci te przypadki na tym etapie.

Dopiero dysponując wszystkimi informacjami można zaplanować leczenie. Jak wspomniałem – nie ma tu jednej poprawnej odpowiedzi. W zależności od stopnia uszkodzenia i oczekiwań sportowych pacjenta stosuje się leczenie nieoperacyjne (wczesną fizjoterapię z odpowiednim zabezpieczeniem stawu) lub leczenie operacyjne.

Jak długo goi się skręcona kostka?

Nie ma tu oczywiście jednej odpowiedzi, ani sztywnych ram czasowych. Obciążanie kończyny powinno być możliwe w ciągu dnia-kilku dni. Dolegliwości bólowe powinny być znacznie zmniejszone po tygodniu. Natomiast obrzęk wokół kostki może utrzymywać się nawet 3 miesiące.

Kiedy operacja na skręcenie kostki?

Przy pierwszorazowym skręceniu stawu skokowego leczenie operacyjne rzadko jest konieczne. W większości przypadków właściwie prowadzone leczenie nieoperacyjne będzie skuteczne w pierwszorazowym skręceniu. Wyjątek stanowią osoby wymagające bardzo wysokiej sprawności kostki – sportowcy, tancerze itp. – w takich przypadkach często zalecam leczenie operacyjne w przypadku pierwszorazowego skręcenia.

Jeśli skręcenia nawracają, zdarzają się regularnie – wtedy mówimy o przewlekłej niestabilności. W przypadku przewlekłej niestabilności leczenie operacyjne jest skutecznym rozwiązaniem.

Czy w niestabilności stawu skokowego można stosować wkładki?

Stabilność stawu skokowego można poprawić stosując ortezę stawu skokowego lub taping stawu skokowego. Stosowanie wkładek podpierających łuki stopy nie wpływa na stabilność stawu skokowego, może nawet u niektórych pacjentów nasilać niestabilność.

Inne nazwy tego problemu:

Zerwanie torebki, skręcona kostka objawy, skręcona kostka, skrecenie kostki, skręcenie kostki, skrecenie kostki, skręcona kostka, skrecona kostka, skręcenie stawu skokowego, skrecenie stawu skokowego, skręcenie kostki objawy, skręcona kostka objawy, skręcenie stopy, uszkodznie ATFL leczenie, atfl więzadło, atl zerwanie, uszkodzenie ATFL II stopnia, uszkodzenie ATFL III stopnia, zerwana torebka staw skokowy.